Bale dansı, mimik, müzik, duygu ve dekor sanatlarının ileri standartda birleştirilerek kullanan bir tiyatro gösterisi olarak tanımlanabilir. Asıl eleman olarak kullanılan dans aslında İtalyanca “dans” anlamına gelen “ballo” ya da “balletto” sözcüğünden türetilmiştir. Ereğli’nin Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak eğitimini sürdüren ilk ve tek bale kursu Ecem Bale’nin kurucusu Derya Fındık ile Ereğli’de Bale konusunda keyifli bir sohbet gerçekleştirdik.
Ecem Bale ne zaman kuruldu? Milli Eğitime bağlanma süreci nasıl oldu?
Biz 2014 yılının Aralık ayında resmi bir kurum olarak Ereğlililere hizmet etmeye başladık. Benim kişisel olarak baleye ilgim de çocuğum sayesindedir. Saniye Erdoğan Anaokulu Okul Aile Birliğindeydim. Çocuklar için bale kursu oluşturduk. ancak bale’yi tam olarak anlamam bize ve çocuklara bu sanat dalı hakkında her şeyi öğreten Güleycan Bilaloğlu’yla tanışmamla gerçekleşti.
Biz de eğitmenleriniz konusunda bilgi almak isteriz.
Güleycan Bilaloğlu, Ankara Devlet Opera ve Balesi Bale Sanatçısı. Kendisi 6 gün Ankara’da operada çalışıyor ve 2 sene boyunca da haftada bir gün Ereğli’ye Ereğlili çocuklara baleyi sevdirmek için çok büyük emek ve özveri harcayarak geldi. Güleycan; hedefleri çok büyük olan çok başarılı bir sanatçı. Bu sene doktora da yapacak ama ayda bir gün gelip bize Danışman olarak destek olmaya devam edecek. Önümüzdeki eğitim döneminde Güleycan’ın yakın arkadaşı Defne Mutlucan’la beraber çalışacağız. Kendisi de çok başarılı bir balerindir. Aynı zamanda da geçtiğimiz sene bizimle birlikte olan Burcu Türkoğlu da her çarşamba günü gelerek çocuklara Royal Akademi dersleri verecek. Böylece bir Royal Akademi sınıfımız da olacak.
Royal Akademi nedir?
Öncelikle kendimizden bahsedeyim. Bizde 8 kur var. 8 yıl kesintisiz eğitim veren bir kurumuz. Bu tabela İlköğretim tabelasıdır. Hazırlık ve okul öncesi gibi düşünün. Onun sonrasında da okul yaşı geldiğinde de çocukların aldığı eğitimin sonunda bir sınava giriyorlar. Başarılı olurlarsa bir üst kura çıkıyorlar. Böyle sekiz kuru tamamlayan her öğrenci yaşı kaç olursa olsun bale okulu açabilir. Bale eğitmenliği yapabilir. Bu bir ‘erken yaşta meslek edindirme’ programıdır. Aynı şey Dünya’da İngiltere’de de kraliyetle ilgili bir okul olarak var. Adı da Royal Akademi ve RAD (Royal Academy of Dance) diye geçiyor. Biz ülke olarak Rad sistemi üzerinde benimsediğimiz bale eğitimini veriyoruz. Biz de de kursu açılacak olan Royal Akademininde şöyle bir özelliği var; 8 kuru bitirdiği zaman çocuklar İngiltere’de liseye veya üniversiteye gittiği zaman denklik alıyor ve normalden daha az ücret ödüyorsunuz. Bir okul bitirmiş oluyorsunuz, İngiltere’de vize sorununuz olmuyor ve ayrıca bale açısından da büyük bir veri elde etmiş oluyorsunuz. Burada hem Türkiye’de hem İngiltere’deki RAD eğitimini almış oluyorsunuz. Bizim çocuklar kurları tamamladıktan sonra Ankara’da sınava girecekler ve başarılı olurlarsa sertifikalarını alacaklar.
Ecem Bale’de sadece bale eğitimi mi var? Kaç yaşından itibaren başlanıyor baleye?
Öncelikle baleyle başladık. Balenin olmazsa olmazı esnemedir. Jimnastik de bunun için çok önemlidir. Bu sebeple jimnastik sınıfı açacağız. Koordinasyon sağlanamaması açısından 4 yaşından önce öğrenci alamıyoruz. Bir de şöyle bir önyargı var; bale kızların yapabileceği bir daldır. Aslında bu yanlış bir düşünce. Ve bizim organizasyonlar için en büyük eksiğimiz balet… Velilerle bu konuda çok konuşuyoruz ama hem çocuklarda hem velilerde bir perde var ve bunu aşamıyorsunuz. Balerinin yanında balet gerekiyor biliyorsunuz şovun olması için… Biz jimnastik sınıflarındaki grupta bunu aşmayı planlıyoruz. Jimnastik için gelince baleyi de görecekler ve aslında bunun sadece bayanlar için olmadığını anlayacaklar. Kız-erkek önemli değil; balede güçlü olmak önemli. Belki de aramızda kas gücünü iyi kullanan, koordinasyonu güçlü olan kaybolmuş binlerce balet var. Bizim bu insanları kazanmamız lazım. Ankara’ya Devlet Opera ve Balesi eserlerini izlemeye öğrencilerle birlikte gidiyoruz. Büyüleniyorlar orada. Öğretmenlerini sahnede görmek onlar için büyük bir motivasyon oluyor.
Balenin çocuklarda gerçekleştirdiği değişim nedir?
Çocuklarda bir sene içinde bile değişimler gözle görünür hale geliyor. İç disiplini yükseliyor, omurgası düzgün hale geliyor, vücudunu nasıl kullanması gerektiğini öğreniyor. Hem düşünce hem de bakış açılarında farklılıklar oluyor. Siz buradan 10 çocuk geçse, hangisi bale eğitimi almış hangisi almamış uzaktan anlayabilirsiniz. Zaten kuralları çok olan bir sanat dalı. Her sanat dalında şu yoktur; hem orff eğitimi, müzik sayıyorsunuz, bir topluluk içinde ortak hareket ediyorsunuz, aynı zamanda bu bir dramadır; bir karaktere bürünüyorsunuz, hem de ekiple koordinasyon halinde jimnastik yapıyorsunuz. Hepsinin bir arada olduğu bir bütünlük bale…
Başka projeleriniz var mı?
Güleycan Bilaloğlu ile Türkiye’nin ilk bale kitabını çıkarmaya hazırlanıyoruz. Baledeki doğruların ve yanlışların anlatıldığı bir kitap. Profesyonel olarak Güleycan’ın fotoğrafları çekildi, şimdi yazıları hazırlanıyor. Türkiye’de ilk kez böyle bir kaynak olacak.
Ecem Bale’de kaç öğrenciniz var?
Geçen sene 25 öğrencim vardı, bu sene 70’lere dayandık ve bu benim için başarıdır. Genelde ele avuca sığmayan çocuklar getiriliyor ki burada enerjisini boşaltsın diye. Sonra başka bir şey olduğunu görünce annesi, anneannesi hepsi ayrı ilgi, bakış açısıyla geliyorlar. Her biri kendi sorumlulukları, iç disiplinlerini geliştiriyorlar ve bağlılıkları, olaya bakış açıları bambaşka oluyor. Bana gösterilerden sonra teşekkür ettiklerinde ben bunun yarısını bile üzerime almıyorum. Çünkü asıl emek ve özverinin %33’ü değerli öğretmenlerimin; %33’ü haftasonlarını ayırıp çocukları derslere getirdikleri için velilerin ve kalanı çocukların… Siz cumartesi sabah işinizi gücünüzü bırakıp, hiçbir yere gidemiyorsunuz ve buraya geliyorsunuz. O hafta gelmeyen çocuk, aşı mı olmuş hangi iğneyi olmuş o denli kontrol altında. Geç kaldığında örneğin dersi başlatmak için bekleriz ve o çocuk sınıfa girdiğindeki sıkıntısını anlatamam size. Ya hep ya hiçtir. Dolayısıyla başarı da böyle gerçekleşir.