Tavla’nın 1400 yıl önce İran şahı Nevşiyan’ın veziri Büzur Mehir tarafından icat edildiğini biliyor muydunuz? Yıllardır kahve köşelerinde, evlerde dükkanlarda ‘Hadi bir beş yapalım’ diye başlayıp oynanan tavla, MODERN TAVLA olarak adlandırılıyor ve Modern Tavla uluslararası nitelik taşıyan kurallar çerçevesinde oynanır. Peki ya Ereğli’de 12 yıldan bu yana Tavlanın profesyonelce, uluslararası katılımcılarla turnuvalar düzenlenerek oynandığını biliyor muydunuz? Ereğli’de tavla konusunda çalışmalar yürüten Adnan Özben ile tanışalım ve sonuncusu 2018 Ağustos ayında düzenlenen Tavla Turnuvası hakkında bilgi edinelim istedik.
Adnan Bey biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?
Kdz.Ereğli doğumluyum. İlk ve ortaokulu Kandilli’de okudum.1974 yılında Endüstri Meslek Lisesi ve 1977 yılında Meslek Yüksek Okulunu bitirdim. TTK’dan emekliyim. Emekli çalışan olarak muhtelif yerlerde iş hayatına devam ettim ve fırsat buldukça Türkiye genelindeki modern tavla turnuva organizasyonlarına katıldım, çeşitli ödüller aldım ama tavlanın bir strateji oyunu olduğunu ve şans faktörünün sadece %33 civarlarında kaldığını kabullenmemden sonra tavlayı daha da çok sevdim. Asıl amacım, daha çok kişiye ulaşmak, takım oluşturup Ereğli’mize Uluslararası başarılar kazandırmak. Çocuklukta babamın tavla öğretileri ile başlayıp sevdiğim tavlayı, takım başarısı haline getirmek amacındayım ve bu doğrultuda oldukça yol aldığımızı düşünüyorum. Fırsat buldukça geleneksel tavla oynayanlara kuralları anlatıp kendi içimizde turnuvalar düzenlediğimiz Yeni Adliye karşısındaki SBD Kafe’ye yönlendiriyorum. Şu an 63 kişiye ulaştık.
Türkiye’de bir çok kişi tavla oynar ama bu biraz farklı sanırım, profesyonel tavla merakı sizde ne zaman başladı?
Tavla kuralları aynı gibi görünse de farklılıklar var: Bizim gibi kurallar dahilinde oynandığında itirazsız bir oyun olduğu görülecektir. Yıllardır tavla oynarım; zar tutmak, zarınızı yanlış görmek, elini surdün oynamak zorundasın gibi gereksiz sürtüşmelere maruz kalırsınız. Modern tavlada bu tür yanlış anlamalar ortadan kaldırılmıştır. Modern tavla kurallarının yaygınlaştırılması gerektiğini düşünüyorum. Tavlanın şans faktöründen fazla strateji, bilgi, beceri oyunu olduğunun daha çok insan tarafından öğrenilmesi gerekiyor.
Bize kısaca bildiğimiz tavla oyununa göre farklarından bahseder misiniz?
Öncelikle zarı elle atmayız, muhakkak fincan (kodik) kullanırız. Hamle bittiğinde zarımızı yerden alıncaya kadar hamlede değişiklik yapabiliriz. Hamle bittiğinde kendi zarımızı yerden alırız. Bizde dört zar vardır; her oyuncu kendi zarıyla kendi tarafına atar. Zar pul üstüne gelirse kırık sayılır. İki ayrı tarafta duran zar da kırıktır ve yeniden atılır. Kırılan pulun yerden kaldırılıp orta kısma (bara) koyulması rakip tarafından yapılır. Toplanan pullar asla baraya koyulmaz, yan kısımdaki pul toplama yerine konulur. Ayrıca oyunlarımız klasik tavla gibi beşte bitmez, 11’lik oynanır. Oyuna başlarken tek zar atarak başlanır, büyük zarı atan o zarı oynar ve böylece oyuna başlanır. Asla çift zarla oyun açılışı olmaz. Bir de çok bariz fark olarak; ‘Vido Küpümüz’ vardır. Oyun hamlesi öncesi isteyen oynadığı oyunu iki katına çıkarabilir. Sonrasında kabul gören tarafından oyunda üstünlük sağlaması halinde 4’e daha sonra 8 ve katlarına katlayabilirler. Bariz farklardan biri de kazanılmış oyun farkıdır. Profesyonel tavlada extra katmerli 3’lük mars vardır: en uzak köşedeki 2’li pulun bulunduğu tarafta pulunuzun kalmasıyla olur.
İlçede zaman zaman turnuvalar düzenlediğinizi duyuyoruz. Aranıza katılmak isteyenler sizi nasıl takip edebilir ya da ulaşabilir?
İki aylık dönemler halinde oynanan Ereğli Tavla Ligimiz halen 4 ayrı grupta devam etmektedir. Yeni katılmak isteyenler, 0532 3451926 numaralı telefondan bana ulaşarak aramıza katılabilir. Çarşamba, Cumartesi ve Pazar akşamları 18:00 itibariyle SBD Kafe’de oluyoruz. Tanışmak, kurallarımızı öğrenmek amaçlı ya da deneme maçlarının ardından en alt ligimiz olan 2.ligden başlamak için isteyen gelebilir.
Bu alanda ulusal turnuvalarda herhangi bir başarı elde ettiniz mi?
Ulusal turnuvalarda başarılarım bulunmaktadır. www.wbfturkey.org adresinde tüm başarılı oyuncuların sıralamaları ve görselleri ilan edilmektedir. Uluslararası aktiviteler baş – tan sona internetten naklen yayınlanmaktadır. Ayrıca sitede 2005’ten bu yana gerçekleşen tüm aktivite ve görsellere ulaşmak mümkündür.
Bu konudaki hedefleriniz neler? Ereğli’de tavla ile ilgili bir dernek yada spor kulübü kurmayı düşünüyor musunuz?
Türkiye genelinde tavla sporu ile ilgili, büyük spor kulüplerinin çatısı altında teşkilatlanma çalışmaları yapılmaktadır. Amatör bir ruhla başladığımız çalışmaları bir süre daha böyle devam ettirmek istiyoruz. Yakın bir tarihte hiç tavla bilmeyenlere de bu güzel sporu tanıtmak, öğretmek için emek harcamak planlarım arasında. Dünya kültüründe ‘Tavla’nın yeri neredeyse Ereğli’de de o seviyeye getirmek istiyorum. Elbet – te ulusal ve uluslararası başarılarla da sesimizi duyuracağımızı düşünüyorum.
Türkiye’de Tavla Federasyonuna bağlı olarak faaliyet gösteren kaç kuruluş var? Siz de bu kapsamda mı turnuva düzenliyorsunuz?
Dünya Tavla Federasyonuna bağlı tek kuruluş var. Biz de WBF’nin kuralları dahilinde bağımsız faaliyet yürütmekteyiz. Ulusal turnuvaları onunla birlikte yapmaktayız.
13 yıldır sizlerin de desteğiyle ilçemiz, Türkiye Tavla Federasyonu’nun düzenlediği Ulusal Tavla Turnuvası’na ev sahipliği yapıyor. Bu nasıl başladı? Yarışmacı profili ve yaş grubu nasıl?
13 yıllık geri dönüş yaparsak eğer, modern tavla ile tanışmam internet netgammon sitesinde başlamıştır. Oradaki oyuncularla kurduğum diyalog sonrasında Zafer Karadağ kurucu arkadaşımızın önderliğinde WBF Türkiye faaliyetini Ereğli’ye taşıdık. WBF Ereğli Ligi olarak da 3 yıl faaliyet gösterdik. Çeşitli sebeplerden dolayı aylık Lig faaliyetlerini yapamamış olsak da yıllık faaliyetlerini aralıksız 12 yıldır başarıyla gerçekleşiyor. Ulusal faaliyetlerimize 18 yaş üstü herkesin katılabilmesi mümkündür.
Bu yıl da 25-26 Ağustos tarihinde Ereğli’de gerçekleşen 12. Karadeniz Ereğli Tav – la Şampiyonası hakkında bizi biraz daha bilgilendirebilir misiniz?
Türkiye’nin farklı şehirlerinden kaç kişi katıldı ve hangi kategorilerde yarıştılar? WBF-Türkiye 2018 Ulusal Tavla Turunun beşinci etabı olan WBF-TÜRKİYE XII Kdz Ereğli Tavla Şampiyonası 25-26 Ağustos’ta (Ankara, İstanbul, Bursa, Kocaeli, Denizli, İzmir, Sakarya, Kuşadası ve KKTC’den gelen) toplam 71 kişilik katılımla ve hiçbir olumsuzluk yaşanmadan başarıyla tamamlanmıştır. Bu yılki turnuva ilk defa gelenek el aktivitede bölgemizden iki başarılı ismi karşı karşıya getirdi.
Bu tür turnuvalar sonunda dereceye girenlere ne tür ödüller veriliyor ve uluslararası organizasyonlarda yarışmaya hak kazanabiliyorlar mı?
Turnuva sonucunda cam ödül kupası, ulusal nitelikte tavla, muhtelif hediyeler, bir sonra – ki ulusal turnuvaya ücretsiz katılım hakkı ve sponsor hediyeleri kazanılmaktadır.
Modern Tavla hakkında bizleri aydınlattığınız için teşekkür ediyoruz. Son olarak görüşlerinizi alabilir miyiz?
Derginizi takip ediyor ve bölgesel tanıtım faaliyetlerinizi takdirle karşılıyorum. Sizleri tebrik ediyor ve başarılarınızın devamını diliyorum.