Münevver Tunçay – Utku Koleji Eğitim Kurumları Lise Müdür Yardımcısı
Uzmanlar, gençlerin meslek tercihi konusunda üç dönem geçirdiklerini ileri sürerler. Bu dönemler; 11 yaşına kadar «fantazi dönemi», 11-17 yaşları arası «geçici» ya da «deneme» dönemi ve 17 yaşından sonrası da «gerçekçi dönem» olarak ifade edilmektedir. Gençlik çağı hayatın en önemli ve en kritik dönemlerinden birisi değil midir? Gençler çocukluktan kurtulmanın ve yetişkinliğin sorumluluğunu almaya başlamanın tedirginliğini yaşamaya başladığı an sorumluluk yüklenmeye başlar. Bu seçim doğrultusunda beklenti ve isteklerini gerçekleştireceği bir meslek arayışına geçer. Buna göre gençler, meslek seçimi konusunda en ciddi kararlarını lisenin son yıllarında vermektedir. Meslek tercihini doğru yapmak insan hayatı için çok önemlidir. Çünkü yapılan tercih insanın yaşam tarzını da etkileyecektir. Kısacası meslek seçimi insan yaşam biçiminin de seçilmesi demektir. Meslek, her şeyden önce yetenekleri kullanma, kendini gerçekleştirme ve geliştirme yoludur. Kişi kendisine haz veren bir işi yaptığı zaman yorgunluk duymaz tam tersi keyif alır ve bu da işinde daha verimli olmasını sağlar. Meslek seçimi, bireyin kişiliğinin de yansımasıdır.
Meslek seçiminde diğer önemli bir faktör de ailedir. Bizler, küçük yaşlardan itibaren çocuklarımızı belli meslekler için koşullandırmamalıyız. Meslekleri iyi ya da «kötü» gibi olumlu ya da olumsuz nitelemeler ile etiketlemek doğru değil. Bunun yanında biz anne-babalar; gençlik günlerimizin beklenti, umut ve düşlerini, çocuklarımız aracılığıyla gerçekleştirmekten kaçınmalıyız. Özgüveni yüksek, başarılı ve mutlu bir çocuk sahibi olmak istiyorsak; onun yerine problem çözmeyi bırakarak karşılaştıkları zorlukları aşmalarında onları desteklemeliyiz. Başka seçenekleri de fark etmesini sağlamalıyız. Çocuğunuzun yapacağı mesleği seçmesinde yol gösterilebilir, fikrinizi söyleyebilirsiniz fakat son kararı bizler değil, geleceği yaşayacak olan çocuklarımız vermelidir. “İnsanlara nereye gideceklerini söyleyip oraya nasıl gideceklerine kendilerinin karar vermesini sağlarsanız, alınacak sonuçlara hayran kalırsınız”. Bu konuda eğitim kurumlarına da büyük bir görev düşmektedir. Bireyleri meslek ve alan seçiminde doğru biçimde yönlendirmeye yardımcı olmak için meslekler ve alanlara ilişkin bilgilendirme yapılması gerekmektedir. Bireylerin meslek seçimi süreci içinde farkındalıklarının arttırılmasına yardımcı olunması, tercihler konusunda bakış açısını geliştirmesini sağlayacaktır. Mustafa Kemal Atatürk’ün; “Gelecek için hazırlanan vatan evlatlarına, hiçbir güçlük karşısında yılmayarak tam bir sabır ve metanetle çalışmalarını ve öğrenim gören çocuklarımızın ana ve babalarına da yavrularının öğreniminin tamamlanması için hiçbir fedakârlıktan çekinmemelerini tavsiye ederim.” sözünde belirttiği gibi, işte bizler de bu tavsiyelerin yolundan gidiyoruz. Gençler; düşüncelerinizi mutlaka bir yere yazınız. Bu size fikirlerinizi gözden kaçırmamanızda ve düzenlemenizde yardımcı olacaktır. Fikirlerinizi daha sonra okuduğunuzda her zaman için ekleme yapabilir ya da silebilirsiniz. Ve bir şey daha: Çoğu kez ne istediğimizi tam olarak bilmek ve karar vermek pek o kadar kolay değildir. Birçok insan için neyi istemediğine karar vermek daha kolaydır. Belki bunu da düşünmeniz ve kâğıda dökmeniz size yardımcı olacaktır.
Evet, siz gençlerin hayatında meslek seçimi zor bir süreç ama aslında bir mesleği değerli kılan en öncelikli nitelik kuşkusuz insanlığa hizmet ilkesidir. Ve siz değerli gençlerin bu ilke doğrultusunda hareket etmesi gerekir. Unutmamak gerekir ki: ‘‘Yanlış tercih 1 yıl, yanlış üniversite 4 yıl, yanlış meslek 40 yıl kaybettirir.’’
