Tahsin Özyamak – Danışman
Liderlik kavramının nasıl olması gerektiği üzerine asırlardır araştırmalar yapılmakta. Hepimiz kendimize göre liderimizi arıyoruz. Öncelikle ailemizde; baba, anne ya da en yakınımızda olanlarda arıyoruz.
Ülkemizin kuruluşuna ve kalkınmasına önderlik edenler, yaşamımızı kolaylaştıran mucitler, önemi, kişiden kişiye ülkeden ülkeye değişse de tarihe iyi ya da kötü damgalar vuranlar da önemli liderlik yapmışlardır. Toplumları bir araya getirerek geleceğe önemli miraslar bırakmışlardır.
“İşte Liderlik” ten günümüzde söz edebilir miyiz? Yoksa dilimizde yer etmiş içi boş bir kavram mı?
Teknolojinin gelişmesi ile Liderlik konusunda binlerce yazı, kitap ve söze ya da eğitimlere anında ulaşabilmekteyiz. Sanal ortamda Liderlikle ilgili paylaşımlara kısa bir tur atığımızda;
- Liderlik için altın kurallar
- Liderler ve yöneticiler arasındaki farklar.
- Risk almak, çalışanların fikirlerine değer vermek.
- Yöneticiler kabullenir. Liderler değiştirir.
- Yöneticiler sorunları görür liderler fırsatları görür…
- Lider doğulur mu, lider olunur mu?
- Liderlik; Sonuç almak. Duyguları kontrol etmek. İç sesinizi dinlemek. Davranışlarda olumlu olmaktır…
- Liderlik yolculuğu, en doğal, en açık görünen şeylere bile yeni bir gözle bakabildiğinde ve gördüklerine şaşırdığında başlar. Bunun içinde farkındalık ya da iç görü gerekir. vb.…
Liderlik çok kolay elde edilebilecek bir şeymiş gibi tarif ediliyor. Keşke öyle olsaydı.
Dünyaca ünlü teknik direktör Jose Mourinho 2012 yılında İstanbul’daki konferansta iyi bir lider olmanın sırlarını, “İyi bir lider olmanın birden fazla yolu vardır. Ben farklı yöntemlere de açık bir insanım” dedi. Başarısının sırlarından birinin karşılarındakini sürekli dinlemek olarak gösteren ünlü teknik direktör, “Çalıştığım kişiler benim için önemlidir. Onların fikirleri sizi düşünmeye ve kuşku duymaya iter. Bu nedenle onları dinliyorum ve son kararı ben veriyorum” görüşünü dile getirdi. Liderlerin baskı altında verdikleri kararların önemine işaret eden Mourinho, “Ben de baskı altında daha iyi olduğumu düşünüyorum. Baskı altında kritik kararlar alacağım zaman en iyi durumda oluyorum” diye tarif etti liderliği.
İşte liderlik asırlar boyunca değişim geçirse de kadim tarihimizde önemli yeri olan Ahilik kültürü, İşte Liderliğin Dünyadaki en önemli örneklerinin başında gelmekte.
Binlerce yıldan beri süregelen Türk Medeniyetinin İslam Kültürü ile uyumu olan Ahilik; Farabi’nin liderliği ile oluşmuş ve Ahi Evran’la Anadolu’ya taşınmış. Selçuklu ve Osmanlı Devleti’nin merkezini oluşturmuştu.
Ahiliğin temelinde; zengin ile fakir, üretici ile tüketici, emek ile sermaye, millet ile devlet yani toplumun bütün fert ve kurumları arasında iyi ilişkiler ve denge kurarak herkesin huzur içerisinde yaşaması öncelikli gaye idi. Mesleğe yeni başlayan çıraklara kendisine liderlik yapacak ustası eşliğinde önce toplumun ahlaki ve insani erdemleri “çalışmak, öğrenmek ve olgun insan olmak” öğretilir ve sonraki aşamalarda ise, meslek eğitimine geçilirdi.
Ahilik; Birlikten dirlik doğacağını, bir elin nesi var, iki elin sesi var deyişiyle özetlenmiş, Ahi Babayı da bu değerleri taşıyabilecek liderlik vasıfları olarak tarif etmiştir.
- Adamlık ve erlik manasına gelen “mürüvvet”
- Gençlik, yiğitlik ve cömertlik manalarını ifade eden “fütüvvet”
- Fütüvvet ehlinin şeyhlerine de “ahi” denmiş.
- Ahiyi, ‘vicdanının kendi üzerine gözcü koyan adamdır’ diye ifade etmiş üstatlar.
Ahiliğin geçerli olduğu dönemlerde aksiyoner bir düşünceye sahip olduğu aşağıdaki özelliklerin günümüzdeki “Liderlerinden” beklentilerimizi tarif etmiyor mu?
- Karşılıklı sevgi, saygı ve hoşgörülü olmak
- Adalet, doğruluk, ahlaklılık ve idealistlik
- Standart ve kalite
- Üretici ve tüketiciyi korumak
- Cömert ve akılcı davranmak
- Dindar ve nefsine hâkim olmak
- Çalışkan, erdemli olmak ve kendini halkına adamak.
“İşte Liderlerim” bana sorulduğunda;
- Söyleşilerini dinlerken, yazdıklarını okurken “Mış gibi yaşamamayı” bizlere aşılayan Prof. Dr. Doğan Cüceloğlu,
- “Birlikte Yönetme, Kaliteli Yaşam için İyi Yönetişimi” ülkemize ve bizlere kazandırmayı rehber edinen Dr. Yılmaz Argüden,
- “Eğitim paylaşıldıkça çoğalır” sloganı ile mesleki eğitimi sevgi ile birleştiren ve sevdiren Arif Akın Sönmezer,
- Eğitim ve yaş seviyeme bakmadan “iş yaşamımda yeni ufuklara” açılma cesareti ve gücü veren Bülent Yaman’ı
İş yaşamımda yaptıkları liderlikten dolayı örnek gösteriyor ve şükranlarımı sunuyorum.
Benim iş yapış şeklimi ve liderliğe bakış açımı tarif ettiğini düşündüğüm Çin şiirini paylaşıyorum dostlarımla;
“İnsanlara gidin, Aralarında yaşayın.
Onları sevin, onlardan öğrenin.
Onların bildikleriyle başlayın işlerinize.
Ve sahip oldukları üstüne kurun çalışmalarınızı.
İşinizi bitirip görevinizi tamamladığınızda
Eğer insanlar; “Biz onu kendimiz yaptık” diyorlarsa
Siz iyi bir öğretmensiniz”
Bir Liderinizin olabilmesi ve Lider olarak anılabilmek dileği ile.